Youssef Boughanem: "Boksen is een collectieve sport"

In sommige kringen is hij een superster, voor anderen onbekend. De Belgische bokser Youssef Boughanem zet zijn Thaise ballingschap aan de kant om een boksschool in Brussel te openen. Daar ontmoeten wij hem, zonder handschoenen.

Het Zuidpaleis, in het centrum van de hoofdstad. Terwijl het leven buiten nog traag verloopt, klinkt er lawaai in een grote ruimte met een prachtige boksring. Tientallen kinderen leven zich uit tijdens een herfstvakantie die vanwege het coronavirus verlengd werd. De somberheid buiten staat in contrast met de warmte en het gejoel van de kinderen. “Ze zijn tussen 4 en 12 jaar oud en komen uit de hele stad”, zegt Ayoub, een jeugdvriend van Youssef Boughanem. Hij steekt een handje toe bij Brussels Fight Sport, de club die door de bokser geopend werd. "Ze is toegankelijk voor iedereen, een stage van een week kost de ouders 50 euro", vervolgt deze Braziliaanse ju-jitsu beoefenaar, terwijl hij fruitsap schenkt aan dorstige kinderen.

Dan verschijnt Youssef Boughanem, 19 wereldtitels in muay-thai (Thaiboks) en K1 (kickboks), een levende legende in deze disciplines.

Youssef Handichi, Brussels volksvertegenwoordiger voor de PVDA en nieuw lid van de Brussels Fight Sport, had ons Boughanem voorgesteld als "Messi en Ronaldo in één persoon", maar we ontmoeten een jongeman die bezorgd is om het goede verloop van de opleiding en héél discreet uit eigen zak lekkere hapjes betaalt voor de kinderen. Een ster in volle fysieke en mentale voorbereiding. "Op dit moment bereid ik me voor op een K1-gevecht. Dat is niet mijn lievelingsdiscipline. Mijn sport is muay-thai, waar je acht ledematen hebt: ellebogen, knieën, vuisten, schenen, al het klassieke voet- en vuistenwerk. In K1 heb je alleen handen en voeten. Het is een uitdaging. Dat is wat me in leven houdt." Over het verschil tussen kickboksen en thaiboksen hoeven we niets meer te vragen.

Waarom boksen en geen voetbal of basketbal?

Youssef Boughanem. Ik ben begonnen met voetbal! In Etterbeek, bij club Armenia. Dat was fijn! Mijn vader vond boksen leuk, hij heeft het zelf ook gedaan. Hij overleed toen ik negen was. Later had ik de behoefte om dingen te verwerken en koos ik voor boksen als uitdrukkingsmiddel. Zo begon ik te boksen toen ik ongeveer 12 was. Het beviel me.

Lees verder onder de foto

U verloor ook uw moeder op jonge leeftijd. Kan u ons kort uw levensweg schetsen?

Youssef Boughanem. Ik heb veel kleine trauma's meegemaakt, kleine tegenslagen in mijn familie (sic). Ik zat in een periode van introspectie. Ik had niet het gevoel erbij te horen. Ik had hier al mijn gevechten gewonnen. Ik wilde iets moeilijkers. Ik wilde verder groeien omdat ik niet meer het gevoel had dat ik hier thuishoorde.

Dus ging ik naar het land van de boks. Ik was hier onbekend, maar daar nog meer. Ik kreeg niet meteen een warm onthaal. Ze zijn zo trots op hun sport dat een niet-Thai niet beter kon zijn dan een Thai. Dat is nu anders. Vandaag is een buitenlandse bokser welkom. Ik heb bijgedragen aan deze vooruitgang en daar ben ik er erg blij om!

U vertrok met uw jongere broer Yassine, die inmiddels wereldkampioen zwaargewicht werd.

Youssef Boughanem. Ja, maar in die tijd pendelde hij heen en weer tussen ons huis en de jeugdgevangenis. Hij was 14 en haalde nogal wat stommiteiten uit. Ik probeerde hem in goede banen te leiden. Maar ik had zelf ook het verkeerde pad op kunnen gaan zonder het boksen. Gelukkig had ik dat! Ik won een toernooi in Nederland en met het prijzengeld van 2.500 euro kocht ik twee vliegtickets enkel naar Thailand.

En daar beginnen meteen de problemen.

Youssef Boughanem. Twee maanden later waren we blut. We hebben honger geleden. Omdat hij wat zwaarder is dan ik, gaf ik hem meer eten (gelach). Dat viel allemaal niet mee, want als je niet genoeg eet, ben je vermoeid. Trainen op een lege maag valt tegen. Na verloop van tijd ontdekte ik de voedingsmiddelen met de meeste vitaminen, een paar trucjes om gezond en in conditie te zijn.

De eerste twee jaar sprak ik met bijna niemand, het was erg zwaar. Mettertijd begon ik geld te verdienen en zo kon ik vliegtickets betalen voor mijn zus, zodat ze ons kon komen opzoeken. Toen was ik vertrokken.

Op weg naar 19 wereldtitels. Hoe bereik je dat niveau?

Youssef Boughanem. (denkt lang na) Discipline, geduld, werken. En naar anderen kunnen luisteren. Niet denken dat je alles weet. Ook nederigheid dus. Anders hou je het niet vol.

Hoe doe je dat, volhouden als je op straat staat en honger hebt?

Youssef Boughanem. Wat geholpen heeft, was mijn verplichtingen naar anderen voor ogen te houden, evenals mijn oorspronkelijke doelen en God.

Eén ding moet je weten: we staan niet alleen. Het is net als de maatschappij: je evolueert alleen, maar je hebt iedereen nodig om te bestaan en te leven. Mensen moeten zich verenigen om te boksen. Boksen is een teamsport. Je staat gedurende 15 minuten alleen in de ring. Maar de weken en maanden daarvoor, met wie breng je die door? Met je team. Een gevecht bereid je niet alleen voor, je hebt een entourage nodig om goed te kunnen presteren. Alleen zou ik niet zijn wie ik ben. Dat is wat vrouwen, mannen en kinderen hier in de club komen zoeken: een collectief. Dank zij dit collectief kon ik van de straat afkomen.

U zit midden in de voorbereiding van een gevecht. Hoe bereid u zich voor? Dat vergt een ijzeren discipline.

Youssef Boughanem. Geen probleem hoor, mijn bijnaam is immers Terminator! In Thailand noemen ze me ook wel "IJzeren Man" (lacht). Nee serieus, het gaat erom dat je goed in je hoofd zit. Ik let heel erg op mijn rust, mijn dieet. Maar als ik zin heb in een “mitraillette” (stokbrood met friet, sla en vlees), zal ik het niet laten. Niet elke dag, hé! Maar als het helpt om het moreel wat op te krikken, moet je jezelf verwennen.

Bent u in de ring dan net als de Terminator een moordmachine?

Youssef Boughanem. Zelfs midden in een gevecht, blijf ik kalm. Als ik in de ring kom, maak ik mijn hoofd leeg. Ik concentreer me, terwijl ik rustig ademhaal. Je moet het hoofd koel houden, zelfs als je veel klappen krijgt. Je moet altijd de tactiek voor ogen hebben, welke klappen je gaat uitdelen. Als je woest bent, kun je niet de nodige afstand bewaren om efficiënt te denken.

Wat me opvalt is hoe beroemd je op de ene plek kunt zijn, terwijl je elders volslagen onbekend bent.

Youssef Boughanem. De jongens in de wijken zijn zich beter bewust van mijn bestaan omdat ze op straat over mij horen. Maar ik bereik mensen van het platteland, van de stad, jong en oud. Ik weet dat door de talrijke mails die ik krijg. Ik bereik zowel mensen van 50 als van 15 jaar. De berichten die ik krijg van ouderen vind ik prachtig! Ze schrijven me mooie brieven, heel goed geschreven. Die komen overal vandaan, uit kleine Franse steden bijvoorbeeld. Ik heb niet alleen publiek met mensen uit mijn vermeende gemeenschap. Het zijn mensen van allerlei afkomst.

Over afkomst gesproken, is een boksster nog steeds slachtoffer van racisme?

Youssef Boughanem. De hele tijd. Het is heftig. Op het vliegveld word ik 45 minuten lang verhoord, zonder enige reden, behalve hoe ik eruit zie. Ze vragen me: "Waarom kom je hierheen?"  Als ik dan zeg dat ik kom boksen, kun je je voorstellen hoe de mensen die mij controleren kijken (gelach).

Dat racisme hier, in de Verenigde Staten en elders heeft te maken met wat er in de media rondgaat. Racisme is niet de schuld van de media, maar sommige media spelen graag met vuur en gooien er soms nog wat olie op.

We mogen niet vergeten dat ze hier ooit Marokkanen, Italianen en anderen binnengehaald hebben. Wie heeft het MIVB-netwerk gebouwd? Marokkanen. Zodra de eerste immigranten aankwamen, hebben ze hun geschiedenis gekoppeld aan die van ons, van degenen die hier woonden. Dat is een feit. Dat is de loop van de geschiedenis. De tegengestelde richting ingaan, is teruggaan naar het extreemrechts dat in Duitsland heerste.

Waarom hebt u deze school geopend, deze club?

Youssef Boughanem. Ik ben geboren in Brussel. Al ben ik van Marokkaanse afkomst, ik ben van de straten van Brussel. Ik wil een steentje bijdragen aan het gebouw, aan de sociale cohesie. Dat is mijn tweede activiteit, naast het boksen. Dat is wat ik het beste kan. Wat ik heb verdiend, wil ik teruggeven aan jongelui die op zoek zijn naar zichzelf. Boksen, zelfs als ze geen carrière maken, zal hen helpen. Als je bokst, doet het pijn, maar het lichaam went eraan. Je krijgt zin om te bewegen. Wanneer het lichaam door sport getriggerd wordt, geeft het endorfines af, het genotshormoon. Overdag kun je het heel moeilijk hebben, 's avonds kun je je uitleven.

Lees verder onder de foto

Is dit project, van deze school een succes maken, ook een gevecht?

Youssef Boughanem. Dit is een van de grootste uitdagingen van mijn leven. Ik had al een school in Thailand, in Pattaya. Hier is het een project waar ik al lang op aan het broeden was en dat ik in elk geval zou voltooien, het coronavirus maakte dat ik nu meer tijd had.

We zijn hier met negen coaches. Maar we pakken meer aan dan alleen het boksen. We zijn hier ook om te luisteren naar problemen, om advies te geven over andere zaken dan boksen. Dat is nodig. Er zouden op elke straathoek scholen moeten zijn. Scholen voor boksen, dans, drama, talen, zang, ...

De club legt de nadruk op toegankelijkheid, ook voor vrouwen. Waarom?

Youssef Boughanem. Dankzij het boksen drukken vrouwen zich uit en vinden ze hun plaats nog beter dan voorheen. Het is een nieuwe springplank. Onze club heeft een rol te spelen. Wij bieden de mogelijkheid voor vrouwen die dat willen, om alleen onder elkaar te zijn. Waar een man niet kan proberen de baas te spelen of hen te beoordelen. Dat is heel anders dan daarbuiten.

Uw parcours is uiteindelijk dat van een kwajongen die door de overheid in de steek werd gelaten. De huidige evolutie gaat niet de goede kant op. Bent u daar boos om?

Youssef Boughanem. We hebben altijd in een systeem gezeten waarin de rijksten de armsten controleren. Het is bewonderenswaardig dat mensen daar verandering in willen brengen.  

Vandaag de dag hebben de gele hesjes bijvoorbeeld laten zien dat het volk nog steeds niet met zich laat sollen. Dat zijn mensen die werken en misprezen worden. Ze willen gehoord worden. Zij zijn het volk, ondanks dat sommige media proberen om de beweging als racistisch of individualistisch voor te stellen. Maar met de nieuwe communicatiemiddelen is het zo dat als de lift geblokkeerd wordt, de waarheid de trap neemt (glimlach).

Dus u kan zich terugvinden in de eisen van de gele hesjes?

Youssef Boughanem. Zeer zeker. Wat de democratie betreft, bijvoorbeeld.

Men zegt dat het volk kiest in een democratie? Wel, dan zijn we er nog niet. Men zegt ons dat we mensen moeten kiezen die we niet kennen, we weten niet goed wat ze willen doen en we brengen ze aan de macht om de wetten te stemmen. Ik ben er voorstander van dat elke wet door het volk wordt gestemd.

Op dit moment worden de gezondheidsmaatregelen door de regeringen vastgesteld. Er wordt niet naar onze mening gevraagd. We zouden hierover moeten stemmen. Men stelt ons keuzes voor, en zij beslissen. We stemmen over alles. Het volk moet in het Parlement zitten.

Er is een "reset" nodig, net als op een computer, een nieuwe start vanuit een goede basis, met nieuwe, rechtvaardige regels. Zullen de rijksten daar nooit mee akkoord gaan? Ze moeten geen keuze krijgen.