Voor acteur Danny Glover zijn de vakbonden het “Lethal weapon” van de arbeiders

De partner van Mel Gibson in Lethal Weapon, een populaire reeks actiefilms uit de jaren 1980-1990, bracht een bezoek aan de arbeiders van Amazon in Alabama, die vechten om te kunnen aansluiten bij een vakbond. Hij trok zijn beste kostuum aan, dat van een vurig verdediger van de rechten van de arbeiders.

Als je in de Verenigde Staten werkt op een plek waar geen vakbond is, moet 30% van de loontrekkenden voor de oprichting van een vakbond stemmen opdat die door de directie erkend zou worden. De 5.800 werknemers van de Amazon-vestiging in Bessemer, Alabama, stemmen op dit moment om uit te maken of ze al dan niet willen aansluiten bij de vakbond RWDSU (Retail, Wholesale and Department Store Union). Als de stemming in het voordeel van aansluiting uitdraait, zullen de werknemers van het bedrijf in Bessemer de eerste gesyndiceerde Amazon-werknemers in de VS worden. De stembiljetten werden begin februari aan de werknemers verstuurd, het tellen zal op 29 maart beginnen.

De werknemers staan tegenover een buitengewoon anti-syndicaal klimaat: er zijn verplichte vergaderingen waarop directieleden al hun negatieve gedachten over de vakbond spuien, spotjes die verspreid worden op het videoplatform Switch (eigendom van Amazon), vijf SMS-berichten per dag om te zeggen dat je tegen de aansluiting bij de vakbond moeten stemmen, affiches in de toiletten, een privé-consulent die per dag 3.200 dollar krijgt om het vakbondswerk te ondermijnen, een akkoord met de stad om te knoeien met de verkeerslichten, zodat die op groen springen als de werknemers hun bedrijf verlaten en zo te verhinderen dat ze met syndicalisten kunnen praten, … De middelen die de directie inzet om te verhinderen dat er een vakbond komt, geven aan hoe belangrijk die is. Zeker omdat die het geheel van werknemers van de online-verkoopreus, 800.000 mensen, wel eens op ideeën zou kunnen brengen.

Maar de werknemers kunnen rekenen op gewichtige bondgenoten, zoals de professionele Amerikaans voetbalspelers of een Hollywoodster. Op 22 februari kwam Danny Glover, wereldwijd gerenomeerd acteur en activist, naar Bessemer om zijn steun te betuigen aan de werknemers van Amazon. Maximilian Alvarez, hoofdredacteur bij The Real News Network (TRNN) sprak met hem en gaf Solidair toestemming om het interview te publiceren.

Wat heeft u doen besluiten naar Bessemer te komen en uw steun te geven aan de werknemers?

Danny Glover. Het is een heel belangrijk moment, zeker voor de werknemers van dit bedrijf, dat behalve Walmart meer mensen in dienst heeft dan om het even welk ander bedrijf in het land. Het is een grote uitdaging. Zeker hier in het Zuiden, dat altijd beschouwd wordt als een regio waar vakbonden het nooit goed gedaan hebben.

Bovendien ligt een deel van mijn eigen geschiedenis in het Zuiden. Mijn moeder is van hier afkomstig, van het platteland van Georgia. Ze heeft zich een weg gebaand door naar de universiteit te gaan. Ze hoefde in september geen katoen te plukken, ze moest naar school. Ik kom uit een gezin van vakbondsmensen, bij de US Postal Service (publiek postbedrijf in de VS, n.v.d.r.). Mijn beide ouders gingen er in 1948 aan de slag. Er zijn dus meerdere redenen waarom ik hier ben. Maar in ieder geval ten dienste van de gerechtigheid voor de werknemers. Blijkbaar is dat een van mijn levensdoelen, naast mijn werk op het toneel en op het scherm.

Hoe legt u het verband tussen deze strijd en de bredere strijd voor bevrijding en waardigheid?

Danny Glover. De arbeidersbeweging heeft in het tijdperk van de industrialisatie - de afgelopen 200 jaar sinds de industriële revolutie - gevochten voor de meest fundamentele rechten, de mensenrechten, overal in dit land en in heel de wereld. Die strijd brengt een soort klassenbewustzijn met zich mee. Je gaat inzien dat een van de essentiële elementen bij het kapitaal (of het geld) en de manier waarop het uitbreidt, samengevat kan worden in een paar vragen: hoe controleer je de arbeid, hoe ondermijn je de arbeid, hoe kan je de arbeid de-radicaliseren? Als je vecht voor de basismiddelen om de huur te betalen of eten op tafel te zetten, dan vecht je voor reële zaken.

We hebben het hier over een land waar de meerderheid van de bevolking in de stedelijke en vaak overbevolkte gebieden woont. In de rest van de wereld is dat overigens niet anders. Of het nu door gedwongen migratie en onteigeningswetten was of door vrijwillige migratie in de zoektocht naar werk, dit proces van industrialisatie dreef de mensen naar de stad en de plaatsen waar zij hun arbeid moesten verkopen om te overleven. Dat is waar we hier mee te maken hebben. Hoeveel technologie we ook hebben, hoezeer we ook gekant kunnen zijn tegen het hele idee van vakbonden, de werkers moeten nu eenmaal hun lichaam verkopen, zichzelf verkopen tegen een prijs, om te overleven. Ze verbouwen hun eigen voedsel niet, ze moeten het aankopen. Al die ingewikkelde relaties zijn dus omgeven door vaak onrechtvaardige systemen. Je moet er een soort context of structuur omheen bouwen, zodat de vruchten van hun productie op een of andere manier worden gedeeld. Ik draaf nu een beetje door, maar dit is bepalend voor het beeld van dit specifieke moment.

Van de "roofbaronnen" in het laatste deel van de 19e eeuw tot nu, is het doel altijd hetzelfde gebleven: hoe controleren we de arbeid, hoe buiten we de arbeid uit? Niet alleen controleren, hun doel is uitbuiting. Hoe komt die toegevoegde waarde bij hen terecht, zodat er minder naar de werkende bevolking gaat, de mensen die deze waarde creëren? Want het zijn zij, de arbeiders, die de rijkdom creëren.

Daarom zijn we nu hier, zo simpel is het. We hebben de op één na grootste werkgever in dit land - zeker de grootste werkgever in dit gebied - en er zijn hier 5.800 werknemers die de kans krijgen om te zeggen: "Wij willen wel enige garantie voor onszelf. Wij willen een zekere norm kunnen vastleggen, die volgens ons belangrijk is om te kunnen onderhandelen over onze lonen, voordelen en arbeidsvoorwaarden." Op dit moment wordt dit allemaal gecontroleerd door dat grote bedrijf Amazon. Het controleert de arbeidsomstandigheden van de werknemers, hun lonen en eventuele voordelen zonder enige inspraak van de werknemers zelf. De beste structuur om hen inspraak te geven in hun leven, is de vakbond. Dat was 200 jaar geleden zo, dat is nog altijd zo.

Hoe sluit die stemming dan aan bij een langere traditie en geschiedenis van arbeidersstrijd in het Zuiden?

Danny Glover.  Ik heb aan de arbeiders gezegd: "Jullie maken deel uit van een continuüm, van een continue strijd die lang voor jullie begonnen is. Die strijd heeft jullie gebracht waar jullie nu staan, dankzij jullie eigen inspanningen om solidariteit op te bouwen en dankzij jullie eigen eisen voor betere arbeidsomstandigheden."

Een vakbond oprichten heeft als hefboom gediend om mensen met lage lonen op te tillen naar de middenklasse. Daarover gaat het hier. Wij kennen de armoede in Alabama en de gevolgen daarvan voor de minst bedeelden, wij weten dat alle andere soorten ongelijkheid in onze samenleving, zoals in de gezondheidszorg, in deze regio voorkomen. De oprichting van een vakbond is een manier om te mobiliseren, niet alleen om zo controle te krijgen over wat er op de werkvloer gebeurt, maar ook om de gemeenschap te organiseren. Het vergroot het gevoel van eigenwaarde van de gemeenschap. 

Als we spreken over de organisatie in een vakbond, dan gaat het dus ook over andere aspecten. Door de organisatie in een vakbond creëer je burgers. Een vakbond biedt hun een platform om actie te ondernemen.

Wat hebben de werknemers u gezegd over de stemming en over hun arbeidsomstandigheden bij Amazon?

Danny Glover. Ik heb gisteren met verschillende groepen werknemers gesproken. Je gelooft je oren niet. De ontberingen, hoe ze de hele tijd moeten manoeuvreren, ... Het toezicht van Amazon op het personeel is enig in zijn soort. Ze zijn wellicht de meest bespiede werknemers. Elk detail van hun werk wordt via camera's gemonitord. De eisen die aan hen worden gesteld om de bestellingen verzonden te krijgen, ... De lat ligt onbereikbaar hoog. De toegestane werkonderbrekingen bijvoorbeeld om naar het toilet te gaan, de voorzieningen in die toiletten en de beschikbaarheid ervan, het is allemaal niet evident. Er is nog veel werk aan de winkel.

Cruciaal daarin is natuurlijk dat ze daar zelf niet de minste controle over hebben. De VS is een modern land waar de werknemers geen controle en geen zeggenschap hebben over wat er op de werkplek gebeurt. De managers mogen zelf alle beslissingen nemen. Dit systeem heeft technologie ingezet op ongeziene manieren, zowel voor de creatie van Amazons rijkdom en bedrijfsmodel als voor de uitwerking van de arbeidsomstandigheden. 

Sommige verhalen vond ik intriest. Die mensen komen hier om te werken. Ze solliciteren om te werken, ze geven het beste van zichzelf om aan de slag te blijven. Maar sommige van de arbeidsomstandigheden, zoals onvoldoende pauzes of het gevoel dat je voortdurend in de gaten wordt gehouden, of dat je vaak ongepast wordt behandeld, ... Amazon heeft al die touwtjes in handen. Het bedrijf controleert je loon en zoveel andere dingen, de werkers hebben niets in de pap te brokken.

Waarom is het belangrijk dat de werknemers hun zeg kunnen doen?

Danny Glover. Om te beginnen is Amazon een onderneming die wereldwijd opereert. Het bedrijf moet dus op andere plaatsen zeker vakbonden op zijn weg vinden. In Europa bijvoorbeeld hebben ze toch een manier gevonden om daarmee om te gaan. De logische vraag is dan: waarom niet hier, in de thuisbasis? Waarom verzet Amazon zich zo tegen een vakbond in de thuisbasis? Waarom doen ze er alles aan om werknemers te ontmoedigen om lid te worden van de vakbond of te stemmen voor een vakbond? Dat is omdat Amazon de toon zet voor alle werkers.

De werknemers vechten om te winnen maar hun overwinningen zijn niet blijvend, omdat ze altijd binnen verschillende dynamieken strijden en er nieuwe dynamieken ontstaan binnen en buiten de werkplek. De aanwezigheid van een vakbond geeft de werknemer meer macht. Dat is het belangrijkste dat we moeten zeggen: we geven de werkers meer macht. We geven de gemeenschap zelf macht.

Waar gaat Amazon zich vestigen? Het kwam naar Bessemer, een plaats waar maar weinig werk meer was. Door de technologie en de automatisering zijn veel arbeidsplaatsen verloren gegaan. Goedbetaalde banen zijn hier om vele redenen zeer schaars. Een deel van het werk dat normaal hier zou zijn uitgevoerd, is misschien uitbesteed en naar een ander land verhuisd. Maar in ontwikkelde landen, zoals in Europa, met zijn sterke vakbonden, moet Amazon onderhandelen. De managers moeten met die vakbonden onderhandelen en dat zijn zij niet gewoon, dus het voelt ongemakkelijk aan, maar tegelijk geeft het de werknemers macht. En zoals gezegd geeft het ook de gemeenschap macht.

(...)

De oprichting van een vakbond en de strijd hier in Bessemer zijn belangrijk, omdat die ons niet alleen de kans bieden het leven van die werknemers te veranderen, maar ons ook de moed geven voor nieuwe gevechten, voor strijd rond nieuwe thema's.

Artikel verschenen op The Real News Network. Lees daar de integrale versie. (Titel en intro Solidair)