




Het werk van beeldend kunstenaar Sven ’t Jolle is een humoristische en vurige kritiek op het kapitalisme. De tentoonstelling in kunstencentrum WIELS in Vorst, met sculpturen, installaties en werken op papier, biedt een rijk overzicht van zijn recente activiteit.
“Zelfgenoegzaamheid is iets waartegen iedereen moet vechten,
en wat kunstenaars volgens mij te bieden hebben,
is een teken van leven en verzet tegen wanhoop.”
- Sven ’t Jolle (1999)
Het werk van Sven ’t Jolle (Antwerpen, °1966) vindt zeer dikwijls zijn oorsprong in een krantenartikel, een nieuwbericht of een uitspraak van een politicus. Maar hij gaat even graag aan de slag met historische voorgangers, kunstgeschiedenis of populaire cultuur, zoals stripverhalen.
Als ’t Jolle vertelt hoe een bepaald werk tot stand komt, is dat zowel een politiek verhaal als een les kunstgeschiedenis. In zijn werk neemt hij de waarden van de hedendaagse samenleving onder de loep en brengt hij met droge humor de ongelijkheid die erin schuilt, aan het licht.
“Entrepreneurship” (2017) is een van de nieuwste werken op de tentoonstelling. De sculptuur verwijst naar een onderwerp dat populair was in de 17-eeuwse schilderkunst: de kunstenaar geportretteerd als aap. “Schilderende aap” van de Vlaamse kunstenaar David Teniers de Jonge (1660) was een satirische aanklacht tegen al te productieve kunstenaars die (na)schilderden omdat er nu eenmaal een markt voor bestond. Uiteindelijk kopieerden ze enkel nog het werk van anderen. Het werk aapt dus de kritiek op de na-apers na.
’t Jolle verwijst in dat werk ook naar de druk die vandaag op kunstenaars weegt om ondernemer te worden. Maar het is vooral een kritiek op het neoliberale dogma dat ondernemerschap het enige middel is om aan de armoede te ontsnappen.
De aap is in de zaal zo opgesteld dat hij het werk dat zich voor hem staat lijkt te schilderen. Dát werk, “Schoon schip / tabula rasa” (2010), stelt dan weer een soort eenvoudig vlot voor, met daarop een gouden 17de-eeuws schip. Het is een replica van een schip van de Oost-Indische Compagnie, de eerste moderne handelsmaatschappij. Voor je het goed doorhebt, neemt Sven ’t Jolle je mee van schilderkamer van David Teniers de Jonge naar een van de belangrijkste kritiekromans op het koloniale systeem: Max Havelaar van Multatuli.
’t Jolle verwijst met het werk ook naar de bankencrisis: “Het vlot, dat is het geld van de gewone mensen dat moest dienen om de banken en de rijken te redden. Het publieke geld, van de gewone mensen dus, draagt het gouden schip.”
In “(Casse-toi alors) Pauvre canard”, een titel die verwijst naar een gecontesteerde uitspraak van de voormalige Franse president Nicolas Sarkozy, pleegt ’t Jolle plagiaat op het Disneyfiguurtje Dagobert Duck. De schatrijke eend is hét symbool van tomeloze geldzucht. De kunstenaar besmeurt Dagobert