Resultaten gezondheidsenquête: brugpensioen en minder flexibiliteit zijn nodig, ook voor gezondheid

De eerste resultaten van de nationale Gezondheidsenquête zijn bijzonder verontrustend. Ze tonen aan dat de crisis en de besparingen de gezondheid van miljoenen landgenoten beïnvloeden. Dokter Dirk Van Duppen, PVDA-gezondheidsspecialist, ontleedt de enquête en roept op tot radicaal andere maatregelen dan degene die de rechtse regering in petto heeft.

Meer dan vier op de tien 15- tot 24-jarige vrouwen zeggen dat ze soms niet kunnen slapen door zorgen, dat ze moeilijkheden niet de baas te kunnen of zichzelf een waardeloos iemand vinden. Dat blijkt uit de gezondheidsenquête van het Wetenschappelijk Instituut voor de Volksgezondheid (WIV), waarbij om de vier of vijf jaar 10.000 Belgen geïnterviewd worden over hun gezondheid. Dit percentage jonge vrouwen dat te kampen heeft met psychische problemen, is fel gestegen tegenover het begin van de crisis. In 2008, het jaar van de vorige gezondheidsenquête, was dat nog 30%.

Sterke stijging van psychische en emotionele aandoeningen bij Belgen op jonge en actieve leeftijd

De sterke stijging van het percentage jonge vrouwen die kampen met emotionele en psychische problemen is het meest opvallende resultaat van deze enquête. Maar de trend vindt men ook terug in alle andere leeftijdscategorieën en voor beide geslachten. Bij jonge mannen tussen 15 en 24 jaar kampt 20% met psychische problemen. Het percentage vrouwen van 15 jaar en ouder die kampen met depressieve gevoelens, is sinds 2008 gestegen van 13% naar 18%, angststoornissen van 8% naar 13% en slaapproblemen van 24% naar 33%.

Maar ook hier is er bij de mannen een aanzienlijke stijging. Voor de crisis in 2008 leed 26% van de Belgen aan psychische problemen. Vandaag is dit opgelopen tot 32%. Een zeer harde indicator om het psychisch lijden te meten is het aantal mensen dat de afgelopen 12 maanden aan zelfmoord gedacht heeft. In 2008 bedroeg dat 3,6%, in 2013 liep dat op tot 5,0%.

Ook het gebruik van slaap- en kalmeerpillen en antidepressiva is flink opgelopen. De stijging van al die indicatoren is bij laaggeschoolden stukken hoger dan bij hooggeschoolden.

Stijging van chronische aandoeningen als gevolg van stress en werkdruk

Een tweede opvallende gegeven uit de enquête is de sterke stijging van het percentage Belgen die lijden aan chronische aandoeningen die dikwijls met stress en werkdruk te maken hebben. Het gaat om artrose, artritis, hoge bloeddruk, diabetes en schildklierlijden. Ook hier is de stijging bij laaggeschoolden het hoogste. De onderzoekers stellen dat deze stijgingen “voor een stuk te maken hebben met de vergrijzing van de bevolking, maar ook los daarvan aanzienlijk is”.

Stijging van Belgen die lijden aan minstens 2 chronische aandoeningen vanaf de leeftijd van 55 jaar

Een derde belangrijke gegeven is dat vanaf de leeftijd van 55 jaar het aantal Belgen dat lijdt aan minstens twee chronische aandoeningen sterk stijgt. Het betreft chronisch longlijden, ernstig hartlijden, diabetes, gewrichtslijden, hoge bloeddruk en kanker. Tussen 55 en 64 jaar lijdt 23% aan minstens twee van die aandoeningen. Tussen 65 en 74 jaar is dat al 36,1% tegenover 30,4% 15 jaar geleden.

En dan zie je dat de rechtse regering als remedie voor de crisis meer flexibiliteit, harder werken en meer onzekerheid oplegt. En dan zie je dat de regering ons langer wil doen werken. En dan zie je dat de regering op grote schaal overheidsjobs wil schrappen, vooral bij laaggeschoolden. En dan zie je de regering die wil nog meer besparen in gezondheidsbudget. Hoe durven ze?

Om de problemen die de gezondheidsenquête aan het licht brengt, aan te pakken, hebben we maatregelen nodig die radicaal de andere richting uit gaan. Voor onze gezondheid, maar ook voor onze werkomstandigheden, de loopbanen, de arbeidsduur, het budget voor de gezondheidszorg…

Zo is er het Cactusplan van de PVDA, dat recht op brugpensioen eist, met de creatie van fakkeljobs voor jongeren. Een maatregel die niet alleen gericht is op werkgelegenheid, maar ook op gezondheid. Het Cactusplan voorziet ook 5 miljard euro voor de herfinanciering van de gezondheids- en zorgsector.

Het huidige beleid schaadt de gezondheid van miljoenen mensen. Het is mede daarom dat de PVDA op 19 oktober in Brussel een Protestparade organiseert en blijft ijveren voor een alternatief beleid, voor het Cactusplan.

Dirk Van Duppen, arts en PVDA-gezondheidsspecialist