PVDA steunt verzet tegen uitholling beroepsgeheim

De Kamer keurde op 29 juni een wet goed die het beroepsgeheim van sociale werkers uitholt. De PVDA stemde tegen, ze sluit zich aan bij een oproep van meer dan 60 middenveldorganisaties actief in sociaal werk. Hieronder volgt hun oproep.

Het betreft een wetsontwerp van minister Koen Geens, de zogenaamde Potpourri V. Een deel daarvan gaat over het beroepsgeheim. Dat wijzigt op bijzonder gevaarlijke manier de regels van het beroepsgeheim. Een artikel zegt bijvoorbeeld dat het beroepsgeheim kan worden verbroken in het kader van "een casusoverleg". Daarvoor moet een artikel 458ter in het Strafwetboek worden ingevoegd. Waarover gaat het?

Dit casusoverleg wordt georganiseerd tussen het parket, de politie en de psycho-medische sociale hulpverleners, zonder medeweten van de mensen die hun geheimen prijsgeven. In de tekst die de Commissie Justitie goedkeurde, is hun akkoord niet nodig, wat afbreuk doet aan het beroepsgeheim, de basis van elk sociaal werk.

Het beroepsgeheim is een essentieel element van machtsevenwicht tussen de staat en de burger: de macht van politie en justitie is niet absoluut en het beroepsgeheim beschermt essentiële waarden - het recht op verdediging, het respect voor het privéleven, behoefte aan een ruimte waarin een hulpvrager vertrouwen geeft.

Het werk van de psycho-medisch-sociale hulpverleners is inderdaad gebaseerd op het onvoorwaardelijk respect voor deze mensen. Dat houdt het respect voor wat ze zeggen en voor hun vertrouwen. Dit principe niet respecteren zou ons dagelijks werk aantasten.

Aan de andere kant is het beroepsgeheim niet absoluut: de bestaande wetgeving zegt dat professionele hulpverleners hun zwijgplicht aan de kant kunnen zetten in geval van reëel gevaar. Dat laatste slaat zowel op de bescherming van de fysieke en psychische integriteit van mensen als op de strijd tegen de georganiseerde criminaliteit en het terrorisme. Als het gaat over een geheim dat wordt gedeeld met andere mensen die gebonden zijn door het beroepsgeheim, is het essentieel de voorwaarden voor het gedeelde beroepsgeheim te respecteren. Maar deze voorwaarden staan niet in het huidige wetsontwerp.

Kunnen we nog verwachten dat kinderen, jongeren en hun familie nog bij de hulpdiensten aankloppen en hen hun moeilijkheden toevertrouwen als ze weten dat wat ze zeggen kan herhaald worden, zonder hun toestemming, tegenover een magistraat of een politieagent? Geloven ze echt dat een samenleving waar hulpzoekenden geen vertrouwen meer durven schenken meer veiligheid garandeert?

De ondertekenaars vragen aan de Kamerleden:

• het artikel 285 van het wetsontwerp Potpourri V in zijn huidige vorm niet goed te keuren;

• als een artikel 458ter casusoverleg wordt ingevoerd in de Strafwet, er de voorwaarden van het gedeelde beroepsgeheim in op te nemen en te eisen dat het casusoverleg die voorwaarden respecteert;

• te preciseren dat de hulpverleners die bij het casusoverleg betrokken worden, het recht hebben om te zwijgen en geen geheimen te openbaren. Ook preciseren dat ze het recht hebben te weigeren aan dit overleg deel te nemen;

• te preciseren in dit artikel dat het casusoverleg een uitzonderlijke maatregel moet blijven en een laatste alternatief;

• te preciseren dat dit overleg enkel kan georganiseerd worden door of krachtens een wet, een decreet of een verordening;

• in dit artikel in te schrijven dat de psycho-medisch-sociale hulpverlneers niet kunnen deelnemen aan dit overleg tenzij na een voorafgaand en verhelderend akkoord van de betrokken persoon;

• de deelname van de werknemers aan een casusoverleg af te bakenen, door te bepalen dat die scrupuleus de regels van het gedeelde beroepsgeheim respecteren;

• een grondige bezinning te organiseren, samen met de mensen op het terrein en van de verschillende betrokken ministeries, over de mogelijkheden en de praktische moeilijkheden van een casusoverleg;