PVDA lanceert najaarscampagne #genoeg en roept op tot nieuwe protestparade

De regering heeft van de vakantieperiode misbruik gemaakt om haar antisociale taxshift door te duwen. Op het solidariteitsfeest ManiFiesta lanceerde de PVDA haar nieuwe najaarscampagne “er is genoeg voor iedereen”.  Een uitnodiging om mee te doen aan het verzet en om mee te discussiëren over de alternatieven. In dit interview met Solidair geeft PVDA-voorzitter tekst en uitleg bij de taxshift en bij deze nieuwe campagne. 

.

Download het interview van Peter Mertens in PDF

Dowload de Facebook visuals #genoeg

De regering-Michel-De Wever zit nu een jaar in het zadel. Hoe evalueert u het beleid van de regering? 

Peter Mertens. De regering doet niet veel anders dan wat in de rest van Europa gebeurt, alleen zit dat bij ons verpakt in een zeer rechts discours en is het duidelijk dat de regering nog maar pas begonnen is met de ontmanteling van de sociale zekerheid. Als de regeringsleiders zeggen: “Er staan honderdduizenden achter ons”, dan is het wel duidelijk dat ze niet de mensen bedoelen, maar wel de miljoenen van de bankenlobby, de nucleaire lobby en de diamantlobby. Dat is wie er echt achter deze regering staat.

Eind vorig jaar wankelde de regering even door de kracht van het sociaal verzet. 

Peter Mertens. Klopt, en de grote vraag voor dit najaar zal zijn: is de volksbeweging in staat om de regering opnieuw te doen wankelen? Na de golf van acties vorig jaar, zat de regering effectief in de problemen. De rust is toen teruggekeerd nadat CD&V beloofde een ernstige tax shift in te voeren. Normaal heb je het dan over een verschuiving van de belastingdruk van werkende mensen naar kapitaalkrachtigen en oververmogenden. Maar iedereen weet dat dat niet gebeurd is. 

Van die 3,7 miljard tax shift wordt 54% rechtstreeks gedragen door btw- en taksverhogingen. Het is dus de werkende bevolking die ervoor opdraait. Van die 3,7 miljard komt amper 8% van een speculantentaks. Er is helemaal geen tax shift gekomen. De belastingdruk van de werkende bevolking is gewoon verhoogd. 

De grote vraag voor dit najaar is: zal de volksbeweging in staat zijn om de regering opnieuw te doen wankelen?

Hoe heeft die protestbeweging de regering zo onder druk kunnen zetten? 

Peter Mertens. De protestbeweging heeft gewoon een aantal heel sterke troeven. De allersterkste troef is dat er een enorme eenheid was: tussen de twee grote vakbonden, tussen het noorden en het zuiden van het land, tussen de verschillende sectoren. Er waren ook de burgerinitiatieven, zoals Hart boven Hard, er was de klimaatbeweging, er was de studentenbeweging … Die hebben mee het draagvlak bepaald en de beweging opengetrokken naar andere thema’s, zoals onderwijs, diversiteit en klimaat.  

Het sociaal verzet is erin geslaagd heel veel diverse mensen mee op straat te trekken, zowel naar de grote betoging met 120.000 mensen op 6 november, als naar de Grote Parade op 29 maart, in de zondvloed. 

Dat zijn allemaal sterke punten van het sociaal verzet, die hopelijk ook aanwezig zullen zijn als het protest tegen de nieuwe maatregelen op gang komt. Waar wij over praten, is de opbouw van een tegenmacht.

Al is het natuurlijk moeilijk, want we strijden tegen een tegenstander die over meer geld beschikt, die over grotere mediaconcerns beschikt en die uiteindelijk ook over macht beschikt. 

Een tegenstander die ook meedrijft op een golf die over heel Europa stroomt.

Peter Mertens. In heel Europa wil de elite de mensen mee krijgen in haar valse idee dat je sociale bescherming moet ontmantelen om de concurrentiekracht te verhogen en de economie aan te zwengelen. Sinds de crisis van de Lehman Brothers in 2008 zijn we zeven jaar obsessioneel aan het besparen en de economie werd helemaal niet aangezwengeld. 

Het enige wat gebeurt, is dat die besparingen een gigantische transfer voortzetten van de werkende bevolking naar de wereld van het kapitaal. Van de mensen die werken en zweten voor hun boterham, naar de mensen die rentenieren. Dat is wat nu al zeven jaar gebeurt in Europa en de VS.

Vorig jaar kreeg de PVDA ook vertegenwoordigers in de parlementen. Wat was de rol van de partij in dat sociaal verzet?

Peter Mertens. Het bouwen van de tegenmacht zit in het DNA van de PVDA. Ik heb dat heel erg gemerkt tijdens de actiedagen van de hete herfst van 2014. Heel wat mensen van de PVDA zijn actief in de vakbond, in de burgerbeweging. De leden van de PVDA zijn doordrongen van het besef dat alle sociale rechten in ons land – zoals het betaald verlof, de 8-urendag, het stemrecht, de sociale zekerheid – zijn afgedwongen door massa-acties. Zij staan dus sowieso klaar om de tegenmacht op te bouwen. Ze staan met soep aan de piketten, de dokters van Geneeskunde voor het Volk hebben een luisterend oor, de journalisten van Solidair tekenen de andere kant van het verhaal op ... Onze partij is daarop gebouwd. Wij hebben dus geprobeerd om die beweging te versterken en ik denk dat dat geapprecieerd wordt. 

Wat natuurlijk nieuw is, is dat wij ook in het parlement een megafoon zijn voor de beweging. Mensen uit de vakbond en uit de burgerbeweging spreken ons aan om in het parlement tussenkomsten te doen of informatie door te geven die anders achter gesloten deuren blijft. 

Het feit dat Raoul en Marco daar nu als volksvertegenwoordigers van de PVDA zitten, is voor ons als partij belangrijk om zichtbaarder te zijn. De brede media hebben de regel dat je als partij pas bestaat als je in het parlement zit. Een heel bizarre regel, zeker in combinatie met die gigantische kiesdrempel die in de meeste landen totaal niet bestaat. Ik wil er nog eens aan herinneren dat we in het Nederlandse kiessysteem bijvoorbeeld, zes tot acht zetels zouden hebben in het federale parlement. 

Op ManiFiesta lanceert de PVDA haar najaarscampagne “Er is genoeg voor iedereen”. Kunt u dat kort toelichten? 

Peter Mertens. Vorig jaar hebben we de campagne #hetsociaalverzet gelanceerd, met de Cactus als het prikkelend symbool van “kom niet aan onze sociale bescherming”. Het werd een najaar van verzet om de aanvallen van de regering in te dammen. Nu moeten we een stap verder gaan en niet alleen het sociaal verzet mee versterken, maar ook oplossingen aanreiken. Tegenover het grijsgedraaide plaatje van de machthebbers dat “iedereen moet inleveren”, zeggen wij heel uitdagend: “Er is genoeg voor iedereen”. 

Op welke vlakken is er genoeg voor iedereen?

Peter Mertens. Uiteraard is de eerste betekenis daarvan fiscaal: organiseer de belastingen op een rechtvaardige manier. Weg met de huidige tax shift, leve de miljonairstaks. Die eis blijft, want er is genoeg rijkdom in ons land om ook mensen die de rijkdom produceren – de werknemers dus – een rechtvaardig deel van de koek te geven. 

Dan kun je zorgen dat mensen een leefbaar pensioen hebben en dat ze niet ook nog eens langer moeten werken. Dan kun je zorgen dat de grootste armoede uit het land verdwijnt. Dat er geen kind meer is dat met een lege boterhamdoos naar school moet. Dan kun je ook investeren in sociale en ecologische vernieuwing. Daarom hebben we die miljonairstaks zo hard nodig.

Een tweede belangrijke eis is dat er ook werk genoeg is om iedereen een stabiele job te geven. De tweede technologische revolutie die we nu kennen met de digitalisering kost heel veel jobs. Als we niet radicaal anders naar arbeid gaan kijken en de arbeid niet gaan herverdelen, dan stoten wij massaal veel jongeren uit de maatschappij. De oplossing daarvoor is: herverdeel de bestaande arbeid. Honderd jaar geleden werd de 8-urendag ingevoerd. Wij willen het debat rond de 30-urenweek op de agenda zetten. 

Ten derde. Als we zeggen “er is genoeg voor iedereen”, dan hebben we het natuurlijk ook over de planeet. Dit is de laatste generatie die nog iets kan ondernemen opdat de gemiddelde temperatuurstijging wereldwijd niet boven de twee graden Celsius zou gaan. Wat we straks op de klimaattop in Parijs nodig hebben, zijn geen inspanningsverbintenissen, maar echte afspraken over emissiedoelstellingen.

Er is helemaal geen tax shift gekomen. De belastingdruk van de werkende bevolking is gewoon verhoogd.

Wat zijn de eerstvolgende belangrijke afspraken voor deze najaarscampagne?

Peter Mertens. De eerste afspraak is 28 september, als Hart boven Hard haar Alternatieve Septemberverklaring voorstelt, een jaar na de opstart van die indrukwekkende burgerbeweging. Wij ondersteunen dat initiatief. 

De tweede afspraak is de grote vakbondsbetoging van 7 oktober. Wij ondersteunen de mobilisatie van de vakbonden en van Hart boven Hard om een jaar na de eedaflegging van deze rechtse inleveringsregering opnieuw een krachtig signaal te geven. 

En op 15 november houden we net als vorig jaar een parade: een “Er is genoeg voor iedereen”-parade. 

Waarom als politieke partij weer op straat komen?

Peter Mertens. Voor ons is het een signaal om te zeggen: de beweging stopt niet na de betoging van 7 oktober. Vorig jaar hebben wij met onze Protestparade op 19 oktober het protest tegen de regering mee op gang trokken. Vandaag willen wij een perspectief geven na de grote betoging. 

De PVDA lanceert meteen nog een tweede campagne op ManiFiesta. Een rond klimaat deze keer, in de aanloop naar de klimaattop in Parijs in december. De titel van de campagne luidt: “Red is the new green”, rood is het nieuwe groen. Is dat niet wat provocerend? 

Peter Mertens. Het is een titel die debat uitlokt. En dat is nodig. Niemand kan de klimaatproblematiek vandaag nog ontkennen. We zitten nu al met ongeziene overstromingen en droogte, zwaardere stormen en strengere winters. Als we die limiet van twee graden temperatuurstijging overschrijden, wordt het nog erger. Dat zal tot catastrofes leiden en tot massaal veel nieuwe vluchtelingen die dit keer  vluchten voor overstromingen en droogte. Nu kunnen we er nog iets aan doen.

Het komt er nu op aan om niet een paar druppels op een hete plaat te gooien, maar om de manier van produceren te veranderen: klimaatvriendelijk en CO₂-neutraal. Dat is een ambitieuze doelstelling die een aantal macro-economische ingrepen vereist, zoals vermaatschappelijking van de energieproductie en een rationelere manier om met landbouw en voedseldistributie om te gaan. Daarom zeggen wij: als je echt voor een groene toekomst opkomt, heb je ook een ander economisch systeem nodig. Dat is de boodschap achter “Red is the new green”. We hebben dat ook gekoppeld aan een positieve boodschap. Change the system to save our planet. Verander het systeem om het klimaat te redden. 

Tegenover het grijsgedraaide plaatje van de machthebbers dat “iedereen moet inleveren”, zeggen wij heel uitdagend: “Er is genoeg voor iedereen”

Het symbool van de campagne is een roodborstje. 

Peter Mertens. Het roodborstje is een vogeltje met een rode inborst, (lacht) met het hart op de juiste plaats, met de juiste kleur en zeer populair hier bij ons. Om dat roodborstje een toekomst te kunnen geven in ons land, moeten we het over systeemverandering durven te hebben. En daarmee vullen wij de discussie in de aanloop naar de klimaattop in Parijs eigenzinnig in. 

Over vluchtelingen gesproken. Zij zouden de sociale zekerheid ondermijnen als je politieke leiders à la Open Vld-voorzitster Gwendolyn Rutten, N-VA-minister Liesbeth Homans en N-VA-voorzitter Bart De Wever moet geloven. 

Peter Mertens. (geërgerd) De regering zegt zelf: als we het leefloon toekennen aan vluchtelingen die ervoor in aanmerking komen, dan gaat dat 120 miljoen euro kosten. Dat is op een totaal budget van de sociale zekerheid van 80 miljard. Deze zomer alleen al, haalde de regering echter twee miljard euro uit de kas van de sociale zekerheid door de verlaging van de patronale bijdragen. Het stoort mij dan ook ontzettend dat deze regering, die de sociale zekerheid aan het ondermijnen en het uithollen is, nu doet alsof mensen die vluchten voor oorlog en miserie de grootste bedreiging voor de sociale zekerheid zijn. Dat is decadent. Want dat is de verantwoordelijkheid afschuiven op mensen die het meest kwetsbaar zijn. 

De sociale zekerheid wordt niet geplunderd door de vluchtelingen, maar door deze regering. Laat dat duidelijk zijn. 

Ik snap de schrik van mensen die het nu in onze maatschappij al moeilijk hebben en op een wachtlijst staan voor een sociale woning. In Antwerpen groeit nu al een op de vier kinderen op in armoede. Maar wij moeten een toekomst kunnen bieden om de armoede uit ons land te bannen – dat kost 1,5 miljard, een haalbare kaart – én tegelijkertijd onze plicht opnemen ten opzichte van de vluchtelingen in het kader van de Conventie van Genève. Dat is absoluut te combineren. 

En vergis u niet. Degenen die vandaag heel hard staan te roepen dat het het een of het ander is, willen in realiteit het ene niet en het andere ook niet. Het is niet zo dat zij vluchtelingen hun rechten weigeren om nadien het probleem van de sociale woningen op te lossen, hè. 

Als je de ander begint te ontmenselijken, dan krijg je een samenleving van twee snelheden. En wat vandaag kan toegepast worden tegenover de vluchtelingen, zoals aparte statuten, zal binnen vijf jaar gebruikt worden tegen mensen die in ons land maatschappelijk uit de boot vallen. Daar mag je donder op zeggen. Dat zeg ik, Peter Mertens, heel duidelijk vandaag op 8 september 2015. 

De sociale zekerheid wordt niet geplunderd door de vluchtelingen, maar door deze regering. Laat dat duidelijk zijn.

Je kunt het vluchtelingenprobleem natuurlijk ook niet wegknippen van de oorlog. 

Peter Mertens. In 2011 was de PVDA de enige partij die tegen de interventie in Libië was. Ik schreef toen een opiniestuk in De Standaard waarin ik stelde dat de interventie zou leiden tot destabilisering van de regio, en tot het versterken van alle jihadi-salafisten. Militair ingrijpen vanuit de NAVO heeft nog nooit de situatie ergens verbeterd. Uiteindelijk bleek ons standpunt correct. De interventie heeft daar een hele regio mee helpen destabiliseren. 

We mogen wel eens de balans opmaken van al die interventieoorlogen in Afghanistan, in Irak, in Libië, en de vraag stellen: “hebben die de situatie nu gestabiliseerd of gedestabiliseerd?” Het antwoord is zonneklaar: gedestabiliseerd. En dat heeft massale vluchtelingenstromen op gang gebracht. 

Wij willen een menselijke opvang voor de vluchtelingen, maar er moet ook een halt komen aan de interventionistische oorlogspolitiek die de vluchtelingenstroom alleen maar gaat doen toenemen. 

De NAVO steekt de boel in brand en vervolgens gebruiken de machthebbers de vluchtelingencrisis om de sociale verworvenheden van de hele werkende klasse aan te pakken. Ze misbruiken de vluchtelingen om de schuld van de sociale afbraak op hen af te schuiven. Alle dagen staan de gazetten vol over de vluchtelingen, zodat iedereen bang wordt, en niemand nog aan alle besparingen en aan de hoge elektriciteitsprijzen denkt. We moeten die wil van de machtigsten niet lijdzaam ondergaan, hè. Wij moeten ons niet tegen elkaar laten uitspelen. Samen kunnen we er iets aan doen.