Na het applaus, het respect | Een brede beweging in Nederland voor hogere lonen en pensioenen

In Nederland worden de sociale verhoudingen bepaald door praten en overleggen...altijd maar “polderen”. Dat is toch het beeld dat we hebben van onze Noorderburen. Tijd om dat beeld bij te stellen.

In 2019 was in Nederland de ergste economische crisis achter de rug. Maar de overheid bleef bezuinigen, de privésector bleef afslanken. En dus kwamen er grote stakingsbewegingen in het onderwijs, de zorg en de industrie, zoals bij het grote staalbedrijf Tata Steel (zie video hieronder)

We zijn maart 2021, in volle coronacrisis. Opnieuw zien we hoe in heel Nederland looneisen de kop opsteken. We spraken met twee verantwoordelijken van de FNV, de Federatie Nederlandse Vakbeweging.

Erna Bosschart is woordvoerster van FNV-nationaal. “In veel sectoren vragen de vakbonden loonopslag”, zegt ze. “Maar dikwijls zijn er ook andere of bijkomende eisen, zoals betere pensioenen, het omhoogtrekken van het minimumloon, of minder flexibiliteit.”

Hoe reageren de werkgevers?

Erna Bosschart. Er is vooral veel hypocrisie. In de sector van textielschoonmaak werken bedrijven zowel voor de horeca als voor de ziekenhuizen. Zij die uitsluitend voor de horeca werken, hebben het nu moeilijk natuurlijk. Maar het werk voor de ziekenhuizen is geweldig toegenomen. De CAO's voor de textielschoonmaak gelden uiteraard voor beide sectoren, maar de bedrijven die voor de zorg werken, verstoppen zich mee achter de malaise in de horeca.

In de metaalsector waren er de voorbije weken en maanden stakingen. Zijn die er ook in andere sectoren?

Erna Bosschart. Jazeker. In de schoonmaaksector, bij supermarkten, in de logistiek en in de industrie. We moeten onze aanpak wel aanpassen aan de hygiënische regels. In normale tijden houden we grote stakersbijeenkomsten met toespraken. Dat is nu moeilijk. Er zijn wel bijeenkomsten met auto's op parkings. Er we organiseren alternatieve acties: stakingstraten, petities en estafette-stakingen.

FNV ook op de bres voor interim- en migratiearbeid

Nederland is koploper als het gaat om tijdelijke contracten, interimwerk en de uitbuiting van migrantenarbeiders. Veel bazen die tijdelijk migranten te werk stellen, betalen hen slechts het minimum. Dikwijls zijn ze tegelijk ook hun huurbaas en zorgverzekeraar. Als die werknemers afgedankt worden, staan ze letterlijk op straat. Omwille van COVID-19 kunnen ze ook niet terug naar hun land. De FNV is al tussengekomen als woonstverstrekker.

Peter Reniers is secretaris van de FNV voor de metaalsector in Eindhoven. Om de twee jaar zijn er CAO-onderhandelingen in de metaalsector. “Het is nu al de vierde keer op rij dat we maanden actie moeten voeren om beweging te krijgen in de onderhandelingen, vertelt hij. De metaalsector in deze regio doet het goed en toch stellen de werkgevers zich hard op. Wij eisen 5% loonsverhoging. Maar we willen ook de afschaffing van de lagere jongerenlonen.”

Hoe zit het met de stakingsbereidheid?

Peter Reniers. Die is groot, en we denken dat na de coronatijd het aantal stakingen nog fors zal toenemen. Zodra het weer 25 graden wordt, zal je zien dat de actiebereidheid ook weer stijgt. Het ziet er naar uit dat dit iets van de lange adem wordt. Want blijkbaar hebben we de werkgevers nog niet genoeg economische schade toegebracht.

Eindhoven ligt vlak over de grens. Duizenden Belgen steken elke dag de grens over om te gaan werken bij onder andere DAF Trucks en VDL. In de bedrijven waar we een staking organiseren, doen de Belgische arbeiders bijna allemaal mee. We komen dan overeen met ACV en ABVV voor wat het stakingsgeld betreft bijvoorbeeld.