Hervatting van het proces van Julian Assange: klokkenluiders in gevaar

Op 7 september hervat het proces tegen Julian Assange in Londen. De oprichter van WikiLeaks werd mishandeld in een Londense gevangenis en riskeert zijn leven als hij wordt uitgeleverd aan de Verenigde Staten. De PVDA vroeg om Assange asiel te verlenen.

Assange zit opgesloten in een maximaal beveiligde gevangenis, terwijl hij in het Verenigd Koninkrijk geen enkel misdrijf heeft gepleegd. De omstandigheden van zijn opsluiting grenzen aan marteling. Het Britse gerecht moet nu beslissen over zijn uitlevering aan de Verenigde Staten, waar hij 175 jaar gevangenis riskeert wegens spionage.

WikiLeaks: het storende medium

Samen met anderen richtte Julian Assange in 2006 de informatiewebsite WikiLeaks op. De site garandeert anonimiteit en veiligheid voor "klokkenluiders" die, in hun bedrijven, administraties of elders, in het bezit komen van waardevolle, zwaarwichtige en geheime informatie. Wikileaks verifieert de waarheidsgetrouwheid en het publieke belang van de documenten die anoniem in haar "brievenbus" terechtkomen om ze openbaar te maken.

WikiLeaks heeft sleuteldocumenten openbaar gemaakt die veel verzet hebben uitgelokt. Zo veel zelfs dat sommige geheime projecten moesten worden opgegeven. Vanaf 2008 bedachten de Amerikaanse inlichtingendiensten, in samenwerking met grote juridische en financiële bedrijven en informaticaveiligheidsfirma's een plan om WikiLeaks te vernietigen. Ze organiseerden computeraanvallen, pesterijen, controle, rechtszaken, smaad en trachtten mensen ongeloofwaardig te maken, allemaal zodat klokkenluiders zouden aarzelen om informatie toe te vertrouwen aan Wikileaks.

Klopjacht en medeplichtigheid van de staten

In 2010 verspreidt WikiLeaks beelden van de oorlogen in Irak en Afghanistan die laten zien dat misdaden tegen de burgerbevolking niet alleen door de terroristische Taliban maar ook door Amerikaanse en soms zelfs Europese eenheden gepleegd worden. Op dat moment begint een echte klopjacht op Assange.

Zweden vaardigt een aanhoudingsbevel uit wegens een vermeend seksueel misdrijf, een voorwendsel. Onder toezicht in het Verenigd Koninkrijk wordt zijn laatste verzoek om niet te worden uitgeleverd aan Zweden in 2012 afgewezen. Hij zoekt zijn toevlucht in de Ecuadoriaanse ambassade in Londen waar hij zeven jaar lang opgesloten zit.
Op 11 april 2019 ontneemt de nieuwe Ecuadoraanse president Lenín Moreno hem de Ecuadoraanse nationaliteit en beëindigt zijn recht op asiel. Dezelfde dag arresteert de Britse politie Assange in het ambassadegebouw. De Verenigde Staten vragen onmiddellijk om zijn uitlevering. In mei 2019 veroordeelt de Britse rechtbank hem tot 50 weken gevangenisstraf wegens schending van de voorwaarden van zijn voorlopige invrijheidstelling in 2012.

Julian Assange zit sinds 11 april 2019 opgesloten in de Belmarsh High Security Prison.  De situatie waarin hij zich bevindt is vergelijkbaar met marteling, dat verklaren 216 artsen uit 33 landen in een brief die op 25 juni in het medisch tijdschrift The Lancet werd gepubliceerd. De artsen wezen met name op de "voortdurende schendingen van de mensenrechten en wettelijke rechten van de heer Assange door de gerechtelijke en gevangenisautoriteiten tijdens het uitleveringsproces".

Vandaag wacht hij op een proces over zijn uitlevering aan de Verenigde Staten, waar hij tot 175 jaar gevangenis riskeert wegens spionage. In de mainstream media is het ondertussen oorverdovend stil. 

Verenigde Staten: bijna geen bescherming voor klokkenluiders

In de Verenigde Staten is de bescherming van klokkenluiders onderworpen aan een aantal zeer specifieke voorwaarden (bedrijfstak, aard van de fraude, enz.). Barack Obama gebruikte zeven keer de spionagewet (een wet uit 1917) tegen federale werknemers die informatie in verband met defensie of de inlichtingendiensten hadden onthuld. In 2010 aarzelden Republikeinse parlementsleden niet om WikiLeaks een "terroristische organisatie" te noemen. Klokkenluiders zijn in de Verenigde Staten met andere woorden enkel beschermd als ze de gevestigde machten niet verstoren.
De Verenigde Staten beschouwen de onthullingen van Assange als spionage. Daarom zou zijn uitlevering aan de Verenigde Staten zeer ernstig zijn. Niet alleen voor hem, maar ook voor alle journalisten en serieuze onderzoeksmedia en klokkenluiders. Sinds zijn arrestatie zijn mensen in beweging gekomen om de vrijlating van Julian Assange en betere bescherming voor klokkenluiders te eisen.

De PVDA vroeg asiel aan voor Assange

In februari 2020 diende de PVDA in de Kamer een voorstel van resolutie in om Julian Assange, indien hij daar een aanvraag voor in zou dienen, politiek asiel te geven. "De hardnekkige verbetenheid tegen Assange moeten we begrijpen in het kader van een wereldwijd toenemende repressie tegen journalisten", zei PVDA-volksvertegenwoordiger Gaby Colebunders. "Ook binnen de Europese Unie, want zowel in Malta, Ierland, Bulgarije als Slowakije werden de voorbije maanden kritische journalisten gedood. In Europa stijgt het aantal autoritaire regeringen die de rechtsstaat uithollen en een extremistisch politiek discours hanteren dat leidt tot polarisatie en geweld."

In 1830 koos België in het Europa van het absolutisme voor een andere weg, die van de mensenrechten. Zo hielp ons land het democratisch en kritisch denken ontwikkelen. Na het mislukken van de revolutie van 1848 zochten democraten zoals Karl Marx en Victor Hugo hun toevlucht in onze hoofdstad. Als ons land politiek asiel zou verlenen aan Julian Assange, zouden we opnieuw aanknopen bij onze pioniersrol op het vlak van  mensenrechten.