Francken schrikt nu ook Afghaanse asielzoekers af

Staatssecretaris voor Asiel en Migratie Theo Francken (N-VA) stuurde deze week een brief naar de Afghaanse kandidaat-vluchtelingen met de bedoeling hen te ontmoedigen hun asielaanvraag in België verder te zetten. Eerder dit jaar zorgde Francken al voor grote ongerustheid bij mensenrechtenorganisaties toen hij een gelijkaardige brief verstuurde naar vluchtelingen uit Irak.

In deze nieuwe brief benadrukt Francken de lange duur van de procedure (anderhalf jaar met beroep). Hij kondigde aan dat Afghanistan en de hoofdstad Kaboel niet als instabiele regio’s worden beschouwd door de Belgische autoriteiten. Hij schrijft dat in de eerste vier maanden van 2016 "meer dan de helft" van de Afghaanse kandidaten het statuut geweigerd werd. Hij waarschuwt dat de bescherming niet wordt verleend voor een periode van 5 jaar. Als de situatie verandert, zullen de vluchtelingen gedwongen worden om terug te keren. Hij waarschuwt dat Afghanen niet het recht hebben op een familiale of individuele verblijfplaats tijdens hun procedure en dit in tegenstelling tot andere types van aanvragen van vluchtelingen. Hij benadrukt ook de moeilijkheden om gezinshereniging te verkrijgen: de wachttijden bedragen meer dan negen maanden nadat de erkenning als vluchteling is verkregen. Hij dreigt met het intrekken van het statuut in geval van valsheid in geschrifte.

Tot slot belooft de staatssecretaris een gratis vliegtuigticket en de som van €500 (in plaats van €250) voor degenen die zouden willen terugkeren naar Afghanistan. Het belooft ook de steun van de Belgische regering voor het opzetten van een bedrijf in Afghanistan. Dit aanbod zou geldig zijn tot 15 juli.

Afschrikken en intimideren met halve waarheden

Afghanistan is geen veilig land, laat staan dat Kaboel een veilige stad is. In april heeft een aanslag in Kaboel weer 64 mensen het leven gekost. Bijna 400 personen raakten gewond. Drie weken geleden vielen nog eens tien doden bij een bomaanslag. Twee weken geleden hebben de Taliban enkele tientallen mensen ontvoerd en ten minste zestien andere werden geëxecuteerd. En vorige week werd de Amerikaanse journalist David Gilkey gedood. Alleen al in 2015 werden 5.000 Afghanen het slachtoffer van terrorisme. Als Afghanistan een veilig land is, waarom is het Belgische leger dan nog steeds aanwezig?

Bovendien zijn de deadlines die worden gegeven door de heer Francken de maximale toegestane termijn door de wet. Veel dossiers worden sneller verwerkt, ondanks de grote vertragingen bij de administratie. Deze cijfers vertegenwoordigen niet de volledige realiteit en zijn overdreven met als enige doel te ontmoedigen.

Ook wanneer staatssecretaris Francken waarschuwt dat gedurende de eerste vier maanden van 2016 "meer dan de helft" van de Afghaanse kandidaten werd afgewezen, laat hij na te melden dat uit de gegevens van 2015 blijkt dat in totaal (oa. na indienen van beroep) 77% van de Afghaanse vluchtelingen het beschermd statuut werd toegekend. Francken vervormt de werkelijkheid en overdrijft doelbewust om de Afghanen af te schrikken.

Asiel is een individueel recht dat vervat ligt in de Conventie van Genève. Elk dossier wordt dan ook op individuele basis onderzocht. Een hele groep kandidaat-vluchtelingen wordt echter geviseerd en wordt duidelijk gemaakt waarschijnlijk niet in aanmerking te komen voor het vluchtelingenstatuut. Dit druist volledig in tegen het individuele karakter van het asielrecht.

Vluchtelingen in shock

Vluchtelingen die deze brief hebben gekregen, namen meteen contact met ons op. Ze zijn letterlijk in paniek en in shock. Inderdaad verblijven zij al enkele maanden in België. Wachten op hun interviews bij het CGVS (Commissariaat-generaal voor de Vluchtelingen en de Staatlozen) en op de beslissing over hun status, is lang en moeilijk. Vertragingen zijn soms enorm (ze kunnen zelfs het wettelijke maximum overschrijden) en het onthaal kon niet altijd de waardigheid van de kandidaten garanderen. Deze brief voelt aan als een nieuwe bedreiging die leidt tot twijfel en ondermijning van de moraal. Zonder legale en veilige kanalen om hier asiel te zoeken, zullen vrouwen en kinderen van de vele vluchteling-kandidaten vastzitten in landen als Turkije. Daar zullen ze verplicht worden illegaal te werken, uitgebuit worden en onzeker zijn over hun overlevingskans tijdens het lange wachten.

Asiel is een recht

Wij verdedigen het recht op asiel, zoals bepaald in het internationaal recht en de Conventie van Genève. We verzetten ons tegen alle handelingen van staatssecretaris Francken die gecreëerd zijn om af te schrikken, te ontmoedigen en asielzoekers te intimideren. Het is onaanvaardbaar te proberen de toegang tot een zo fundamenteel recht als dit te beperken. Het budget dat beschikbaar wordt gemaakt voor de bescherming van gezinnen op de vlucht voor oorlog en geweld, wordt toegekend in de geest van de bestaande wetgeving die de staatssecretaris dient toe te passen.

Bovendien is de Afghaanse bevolking bijzonder fragiel en kwetsbaar. De grootste groep niet-begeleide minderjarige vluchtelingen is afkomstig uit Afghanistan, een land getekend door geweld, instabiliteit en armoede. Het werd volledig verwoest na tientallen jaren van militaire interventies, ook door het Westen. Ons land beschikt over de historische verantwoordelijkheid en morele plicht om passend welkom te heten aan Afghaanse asielzoekers en hun dossier ongehinderd te onderzoeken, met respect voor de wet en de waardigheid van personen. Afghanen afraden de geldigheid van hun bescherming om de vijf jaar te heroverwegen, is daarnaast een obstakel voor de integratie en het veroordelen van hele families tot instabiliteit en onveiligheid op lange termijn.