De Brazilianen strijden voor meer rust en een rijkentaks

Een zesdaagse werkweek en een belastingsysteem dat de rijken buiten schot houdt. Rond deze twee punten heeft de Braziliaanse werkende klasse besloten in actie te komen. Met een krachtig instrument: het Plebiscito Popular of de volksraadpleging. Igor Felippe Santos is lid van de Beweging van landloze boeren (MST) en van het nationale coördinatieteam voor dit volksreferendum, dat gebruikt wordt om de bevolking te mobiliseren rond populaire eisen.

"De werkende klasse mobiliseren en verenigen rond concrete eisen." Dat is het doel van het "Plebiscito Popular". Een paar weken geleden werd de volksraadpleging gelanceerd en miljoenen Brazilianen kregen de uitnodiging om deel te nemen. "De volksraadpleging is een educatieve werkmethode die ontworpen is om kwesties van algemeen belang met de bevolking te bespreken, om een sociale en politieke meerderheid op te bouwen rond een programma dat de levensomstandigheden van de mensen moet verbeteren", legt Igor Felippe Santos uit.

De twee onderwerpen waarover het Braziliaanse volk zich tot september kan uitspreken zijn natuurlijk niet willekeurig gekozen: "Brazilië kampt met een diepe sociale crisis en zijn sociale ongelijkheid behoort tot een van de grootste ter wereld. Dat zie je heel duidelijk in de werkomstandigheden en in het belastingstelsel. De werkende klasse krijgt almaar langere werktijden opgelegd, waardoor de uitbuiting toeneemt, ondanks de technologische vooruitgang van de afgelopen 30 jaar. In Brazilië duurt de werkweek 44 uur, met zes werkdagen en één vrije dag. En dan heb ik het nog niet eens over overwerk. Dat betekent dat mensen niet kunnen rusten en geen twee dagen met hun gezin kunnen doorbrengen.

En het Braziliaanse belastingsysteem is regressief, gebaseerd op consumptie. Inkomen, kapitaal, winst en vermogen worden heel weinig belast. Als gevolg daarvan betalen degenen die het minst verdienen verhoudingsgewijs meer belasting dan de rijksten. »

"Voor een eerlijker Brazilië"

Meer welzijn en een betere verdeling van werk en privé. Daarom promoot de tekst van de volksraadpleging "voor een eerlijker Brazilië" een 36-urige werkweek.

In de tekst wordt ook aan de Brazilianen gevraagd of ze ervoor zijn dat mensen die meer dan 50.000 reals (7.725 euro) per maand verdienen meer belasting betalen, zodat mensen die 5.000 reals (772 euro) per maand verdienen minder betalen. Een maatregel die 20 miljoen mensen ten goede kan komen.

De organisatie wordt gedragen door tientallen progressieve partijen (PT, Communistische Partij, PSOL, etc.), volksbewegingen zoals de MST, de Wereldvrouwenmars, vakbonden (CUT, CTB, UGT, etc.), de studentenbeweging en religieuze organisaties. Het is een zeer brede beweging die "de eenheid van populaire, progressieve, nationale en democratische krachten" uitdrukt.

« Volksraadplegingen zijn niets nieuws in Brazilië », vertelt Igor. "Het is een methodologie die al 30 jaar door volksbewegingen wordt gebruikt, en die volksparticipatie en directe democratie effectief wil toepassen. Het is een initiatief van middenveldorganisaties, zonder banden met de staat. De eerste volksraadpleging vond plaats in 1999. Daarin vroeg men de bevolking om raad over de buitenlandse schuld. De tweede volksraadpleging, in 2002, vroeg de bevolking of Brazilië lid moest worden van ALCA, de vrijhandelszone van Noord- en Zuid-Amerika. Meer dan tien miljoen Brazilianen namen deel en blokkeerden het plan van de Verenigde Staten om de andere landen op het continent te onderwerpen. Er werden raadplegingen gehouden over de hernationalisering van het gigantische mijnbouwbedrijf Vale do Rio Doce en om een grondwetgevende vergadering samen te roepen om het politieke systeem te hervormen."

Druk uitoefenen op rechts en werkgevers

Er zijn verschillende doelstellingen die beogen rechts in het Parlement (Congres) onder druk te zetten. "Wij willen een sociale en politieke meerderheid opbouwen rond collectieve arbeidsduurverkorting en het belasten van de ultrarijken. We willen strijden en mobiliseren om druk uit te oefenen op de instellingen, in het bijzonder het Nationaal Congres, om daarover wetsvoorstellen te stemmen en goed te keuren."

Er is in het Congres debat over de kwestie van het belasten van grote vermogens. President Lula bracht onlangs een verhoging van de belastingen op financiële transacties ter stemming. Een meerderheid van de parlementsleden was tegen. Een duidelijke stem van de volksraadpleging voor een belasting op de rijksten zou het de regering mogelijk maken om verder te gaan en de oppositie van rechts en het centrum te ondermijnen. Kortom, dit volksreferendum zou de linkse regering in staat kunnen stellen om haar campagnebeloften waar te maken.

Hoe zal dit referendum in de praktijk werken? « De stemfase begon op 1 juli en duurt tot 7 september. Tijdens deze periode zullen activisten van de deelnemende organisaties in het hele land stembureaus opzetten, folders en stickers verspreiden en hun stem laten horen over de onderwerpen van de volksraadpleging. Stemmen kan ook online. We willen een meerderheid in de Braziliaanse samenleving opbouwen rond de strijd voor een collectieve arbeidsduurvermindering zonder loonverlies en een belasting op de ultrarijken. »